Cynllun Adnoddau Coedwig Cwm Ystwyth

Overview

Mae Cyfoeth Naturiol Cymru yn gyfrifol am reoli'r coetiroedd a'r coedwigoedd yng Nghymru sy'n eiddo i'r cyhoedd yn gynaliadwy. Fe’u rheolir er budd a llesiant y bobl sy'n ymweld â hwy a'r rheiny sy'n dibynnu arnynt er mwyn gwneud bywoliaeth. Mae'r cyfrifoldeb hwn yn cynnwys gwella eu bioamrywiaeth a’u gallu i wrthsefyll newid yn yr hinsawdd yn yr hirdymor er mwyn sicrhau bod cenedlaethau'r dyfodol yn gallu mwynhau’r buddion a ddarperir ganddynt. Bob deng mlynedd, mae Cyfoeth Naturiol Cymru yn adolygu'r cynlluniau rheoli hirdymor ar gyfer pob ardal goedwig. Caiff y rhain eu crybwyll mewn Cynllun Adnoddau Coedwig newydd.

Mae Cynllun Adnoddau Coedwig Cwm Ystwyth yn cynrychioli 1,218 hectar, gan ymgorffori llawer o'r blociau coetir annibynnol sy'n rhedeg ar hyd y cwm, o gyrion gorllewin Aberystwyth, i Bont Rhyd-y-groes, ar ochrau Mynyddoedd Cambria, i'r dwyrain.

Mae'r coetiroedd yn trawsnewid trwy sawl parth gwahanol, gyda'r Ystwyth Isaf yn cynnwys nifer o flociau llai, sy'n ffurfio rhan annatod o'r dirwedd amaethyddol a choediog gyfoethog. Gan symud ymhellach i fyny'r cwm, mae tirwedd ddramatig gorlifdir a cheunant Ystwyth yn ffinio ag ardaloedd sylweddol o goetir serth ar ochr y cwm sy'n amrywiol ond cynhyrchiol. Yn ei rhannau canolog a dwyreiniol, mae'r llethrau serth hyn yn codi i rannau mwy agored o lwyfandir ucheldir Ceredigion, lle mae ardaloedd mwy helaeth o goedwigaeth gynhyrchiol wedi'u rheoli yn hanesyddol.

Mae holl ardal y cynllun adnoddau coedwig yn rhan o Awdurdod Cynllunio Lleol Ceredigion.

Isod, ceir dolen i'r crynodeb o amcanion ar gyfer y cynllun, ynghyd â mapiau dangosol ar gyfer y cynllun adnoddau coedwig:

Crynodeb o Amcanion Cynllun Adnoddau Coedwig Cwm Ystwyth

Mae'r ddogfen ganlynol yn helpu i esbonio rhai o'r categorïau a ddangosir ar y mapiau:

Esboniad o allweddi’r map

Map 1: Gweledigaeth hirdymor (Dwyrain)

Map 1: Gweledigaeth hirdymor (Gorllewin)

Map 2: Strategaeth rheoli coedwigoedd a chwympo (Dwyrain)

Map 2: Strategaeth rheoli coedwigoedd a chwympo (Gorllewin)

Map 3: Mathau o goedwigoedd ac ailstocio (Dwyrain)

Map 3: Mathau o goedwigoedd ac ailstocio (Gorllewin)

Crynodeb o'r prif newidiadau a fydd yn digwydd yn y goedwig:            

• Drwy gydol cyfnod y cynllun sydd ar y gweill, bydd Cwm Ystwyth yn dal yn goetir cynhyrchiol pwysig, gan ddarparu cyflenwad cynaliadwy o bren i gefnogi cyflogaeth ac economi Cymru.

• Bydd rhywogaethau ac amrywiaeth strwythurol yn cael eu gwella'n sylweddol, gan ddarparu mwy o wytnwch i blâu, clefydau a newidiadau hinsoddol.

• Bydd ardaloedd 'Planhigfeydd ar Safleoedd Coetir Hynafol' yn cael eu trosi'n gyson yn ôl yn goetir llydanddail brodorol, gyda chysylltedd rhwng y nodweddion gweddilliol hyn yn cael eu cadw a'u gwella drwy reoli cnydau cyfagos.

• Bydd ehangu coridorau glannau afon cadarn o goed llydanddail brodorol a choetir olynol yn gwella cysylltedd cynefinoedd ymhellach ac yn darparu dull clustogi gwell yn erbyn safleoedd dynodedig cyfagos.

• Ffefrir dull 'Systemau Coedamaeth Bach eu Heffaith' cynyddrannol lle bynnag y bydd cyfyngiadau ffisegol mynediad, datguddiad a hanes rheoli cnydau cyfagos yn caniatáu, gan ddod â 518 hectar (43%) o goetir yn rhyw ffurf o reolaeth gorchudd parhaus. Wrth i gnydau ifanc y dyfodol gael eu cynnwys mewn cylchred o deneuo rheolaidd, bydd y gyfran hon yn cynyddu ymhellach dros amser.

• Bydd lledaeniad cyflym Phytophthora ramorum yn ei gwneud yn ofynnol i gyflymu'r broses o dynnu'r cnydau llarwydd o'r cwm yn ystod y 10 i 15 mlynedd nesaf, gydag ardal sylweddol eisoes o dan hysbysiad i gael ei gwaredu o fewn y tair blynedd nesaf. Y gofyniad hwn fydd y prif yrrwr a fydd yn llywio'r rhaglen llwyrdorri dros gyfnod y cynllun arfaethedig.

• Bydd cynnal lleoliad tirwedd priodol o amgylch y gwahanol Henebion Cofrestredig sydd i'w gweld yn y cwm, nodi a diogelu nodweddion cadwraeth eraill a darparu cyfleoedd mynediad iach ar gyfer y gymuned yn parhau i fod yn amcanion pwysig.

Why your views matter

Hoffem wybod eich barn a'ch teimladau ynghylch y cynlluniau newydd ar gyfer Cwm Ystwyth er mwyn ein helpu i wella rheolaeth hirdymor y goedwig.