Cynllun Adnoddau Coedwig Llanbedr Pont Steffan a Chilcennin

Overview

Mae Cyfoeth Naturiol Cymru yn gyfrifol am reoli'n gynaliadwy yr coetiroedd a'r coedwigoedd yng Nghymru sy'n eiddo i'r cyhoedd. Fe’u rheolir er budd a llesiant y bobl sy'n ymweld â hwy a'r rheiny sy'n dibynnu arnynt er mwyn gwneud bywoliaeth. Mae'r cyfrifoldeb hwn yn cynnwys gwella eu bioamrywiaeth a’u gallu i wrthsefyll newid yn yr hinsawdd yn yr hirdymor er mwyn sicrhau bod cenedlaethau'r dyfodol yn gallu mwynhau’r buddion a ddarperir ganddynt. Bob deng mlynedd, mae Cyfoeth Naturiol Cymru yn adolygu'r cynlluniau rheoli hirdymor ar gyfer pob ardal goedwig. Caiff y rhain eu crybwyll mewn Cynllun Adnoddau Coedwig newydd.

Mae Cynllun Adnoddau Coedwig Llanbedr Pont Steffan a Chilcennin yn ymestyn dros 663 hectar, ac yn cynnwys nifer o fân goetiroedd ar gyrion tref Llanbedr Pont Steffan, i'r gogledd ac i'r gorllewin, ynghyd ag amryw o flociau mwy helaeth ymhellach i'r gogledd, sydd wedi'u lleoli ar draws yr ardal o amgylch Cross Inn, Bethania a Chilcennin.

Mae coetiroedd Llanbedr Pont Steffan o fewn tirwedd isel ac amrywiol, y tu allan i gyrion y dref ac maen nhw’n rhan annatod o’r dirwedd amaethyddol gyfoethog a’r coetir cymysg sy’n amgylchynu’r dref.

Er eu bod yn gymharol isel, mae’r blociau o goetir amrywiol o amgylch Cilcennin a Cross Inn i’r gogledd, yn gorwedd o fewn tirwedd eithaf gwastad ac eithriadol o agored, wedi’u hamgylchynu gan ardaloedd nodedig o rostir a chorsydd. Mae’r nodweddion hyn yn rhoi cymeriad llawer mwy ucheldirol i’r coetiroedd nag y byddai eu huchder yn ei awgrymu, ac yn hanesyddol, mae hyn wedi dylanwadu’n sylweddol ar yr opsiynau a ddefnyddiwyd i reoli’r coetiroedd hyn.

Mae ardal gyfan y cynllun adnoddau coedwig o fewn Awdurdod Cynllunio Lleol Ceredigion.

Isod, ceir dolen i'r crynodeb o amcanion ar gyfer y cynllun, ynghyd â mapiau dangosol ar gyfer y cynllun adnoddau coedwig:

Crynodeb o Amcanion Cynllun Adnoddau Coedwig Llanbedr Pont Steffan a Chilcennin 

Mae'r ddogfen ganlynol yn helpu i esbonio rhai o'r categorïau a ddangosir ar y mapiau:

Esboniad o allweddi'r map

Map 1: Gweledigaeth hirdymor (Llanbedr Pont Steffan)

Map 1: Gweledigaeth hirdymor (Cilcennin - Gogledd)

Map 1: Gweledigaeth hirdymor (Cilcennin - De)

Map 2: Strategaeth rheoli coedwigoedd a chwympo (Llanbedr Pont Steffan)

Map 2: Strategaeth rheoli coedwigoedd a chwympo (Cilcennin - Gogledd)

Map 2: Strategaeth rheoli coedwigoedd a chwympo (Cilcennin - De)

Map 3: Mathau o goedwigoedd ac ailstocio (Llanbedr Pont Steffan)

Map 3: Mathau o goedwigoedd ac ailstocio (Cilcennin - Gogledd)

Map 3: Mathau o goedwigoedd ac ailstocio (Cilcennin - De)

Crynodeb o'r prif newidiadau a fydd yn digwydd yn y goedwig:     

• Drwy gydol cyfnod y cynllun sydd i ddod, bydd ardal graidd blociau Cilcennin a Cross Inn yn parhau i fod yn goetir cynhyrchiol pwysig, ac yn darparu cyflenwad cynaliadwy o bren i gefnogi cyflogaeth ac economi Cymru.

• Bydd amrywiaeth strwythurol a rhywogaethau yn cael ei wella'n sylweddol, er mwyn gallu gwrthsefyll plâu, clefydau a newidiadau yn yr hinsawdd yn well.

• Golyga lledaeniad Phytophthora ramorum y bydd angen cael gwared o’r holl goed llarwydd yn gynt o'r ardal dros y 10 mlynedd nesaf, gyda chyfran sylweddol ohonynt dan rybudd i'w gwaredu o fewn y 3 blynedd nesaf. Bydd hyn yn sbardun allweddol y tu ôl i'r rhaglen gwympo arfaethedig yn ystod cyfnod y cynllun nesaf.

• Bydd yr ardaloedd 'Plannu ar Safleoedd Coetiroedd Hynafol' (PAWS) sy'n niferus iawn yng Nghoedwigoedd Llanbedr Pont Steffan, ac sydd i’w cael yn Allt Goch, ar gyrion deheuol Cilcennin, yn cael eu troi’n ôl yn goetir llydanddail brodorol. Er mai trawsnewid cyson a graddol (drwy wneud gwaith teneuo mynych) yw’r ffordd sy’n cael ei ffafrio ar gyfer hyn, bydd clirio llarwydd sydd wedi’u heintio â Phytophthora yn gofyn am drawsnewid cyflymach yn goetir llydanddail, a fydd yn seiliedig ar 'gwympo ac ailstocio' mewn rhai o'r adrannau hyn.

• Bydd ehangu coetir llydanddail olynol yn sylweddol, o amgylch nodweddion torlannol a ger y gwahanol ardaloedd o rostir a glaswelltir corsiog sy'n ffinio ar y coetiroedd, yn rhoi gwell amddiffyniad i nodweddion dynodedig y safleoedd hyn, ac yn gwella cysylltedd cynefinoedd ymhellach.

• Mae nifer o ardaloedd o fawn dwfn sydd wedi'u coedwigo ar hyn o bryd wedi eu nodi fel rhai y gellir eu hadfer a byddant yn mynd drwy broses o glirio ac ail-wlychu (drwy flocio draeniau ac ati), gan ddiogelu cyflwr y nodweddion mawndirol hyn i'r dyfodol a chyfrannu at yr ardal o dir agored a reolir ar y safle.

• Er y bydd cyfyngiadau ar safleoedd o amgylch blociau Cilcennin (amlygiad, amodau tir a hanes o reoli coed sy'n bodoli eisoes ac ati. ) yn golygu y bydd angen parhau i ddefnyddio rheolaeth drwy lwyrgwympo ar ran helaeth o'r ardal yn ystod y cylchdro cyfredol, bydd dull 'Systemau Coedamaeth Effaith Isel' (SCEI) cynyddol yn cael ei ffafrio ble bynnag y bydd amodau'r safle a'r coed yn caniatáu hynny. A chan symud ymlaen, wrth i goed ifanc y dyfodol ddod yn rhan o gylch o waith teneuo rheolaidd, bydd yr ardal lle gellir gwneud hyn yn ymarferol yn cynyddu dros amser. Yn dilyn y rownd gyfredol o glirio llarwydd, bydd holl goedwigoedd Llanbedr Pont Steffan yn cael eu rheoli yn y dyfodol o dan SCEI.

• Bydd cynnal lleoliad tirwedd priodol o amgylch Henebion Cofrestredig, nodi a gwarchod nodweddion treftadaeth eraill a darparu cyfleoedd mynediad iach i'r gymuned yn parhau i fod yn amcanion pwysig. 

Why your views matter

Hoffem wybod eich barn a'ch teimladau ynghylch y cynlluniau newydd ar gyfer  Llanbedr Pont Steffan a Chilcennin i'n helpu i wella rheolaeth hirdymor y goedwig.