Cynllun Adnoddau Coedwig Coed Sarnau

Trosolwg

Mae Cyfoeth Naturiol Cymru yn gyfrifol am reoli'r coetiroedd a'r coedwigoedd yng Nghymru sy'n eiddo i'r cyhoedd yn gynaliadwy. Fe’u rheolir er budd a llesiant y bobl sy'n ymweld â hwy a'r rheiny sy'n dibynnu arnynt er mwyn gwneud bywoliaeth. Mae'r cyfrifoldeb hwn yn cynnwys gwella eu bioamrywiaeth a’u gallu i wrthsefyll newid yn yr hinsawdd yn yr hirdymor er mwyn sicrhau bod cenedlaethau'r dyfodol yn gallu mwynhau’r buddion a ddarperir ganddynt. Bob deng mlynedd, mae Cyfoeth Naturiol Cymru yn adolygu'r cynlluniau rheoli hirdymor ar gyfer pob ardal goedwig. Caiff y rhain eu crybwyll mewn Cynllun Adnoddau Coedwig newydd.

Mae Cynllun Adnoddau Coedwigaeth (CAC) Coed Sarnau’n cynnwys prif flociau coedwig Abaty Cwm Hir, Bwlch y Sarnau, Red Lion, the Barnes a Threflyn. Gyda’i gilydd, mae gan y coetiroedd hyn arwynebedd o 2,334 ha ac mae ganddynt gymysgedd o rywogaethau coed conwydd a llydanddail.  

Mae prif flociau coedwig Abaty Cwm Hir, Bwlch y Sarnau a Red Lion wedi’u lleoli y tu fewn i ffin Cyngor Sir Powys ac yn nyffrynnoedd Abaty Cwm Hir a Bwlch y Sarnau. Mae’r goedwig fwyaf gogleddol, o’r enw the Barnes, wedi’i lleoli ar fryn Garn Fach 4km i’r gorllewin o’r A483 ger pentref Crochran. Cyfeirir at floc coedwig mwyaf deheuol y CAC hwn fel Treflyn ac mae wedi’i leoli ar lethrau Rhiw Gwraidd, 3.5km i’r dwyrain o Lanwrthwl ar yr A470.

Mae’r amgylchedd o gwmpas blociau CAC Coed Sarnau’n cynnwys tir amaeth caeedig wedi’i bori, blociau coedwig masnachol o goed conwydd, sy’n dominyddu’r tir uwch a choetiroedd conwydd/llydanddail cymysg ar y llethrau is a glannau’r afonydd. Nodwedd arall amlwg yn yr ardal hon yw’r nifer o ffermydd ynni gwynt, yn enwedig ffermydd gwynt Dethenydd a Waun Lluestowain. 

Mae blociau coedwig Abaty Cwm Hir yn gymysgedd o goed conwydd a llydanddail ac fe’u rheolir gyda chydbwysedd o amcanion masnachol a chadwraethol. Mae sawl enghraifft dda o goed derw hynafol sydd wedi goroesi ar yr ardaloedd o goetir hynafol yn y coetiroedd hyn. Er bod cymysgedd o goed llydanddail brodorol hefyd yn bodoli yng nghoedwigoedd Bwlch y Sarnau, coed conwydd sy’n fwyaf cyffredin yn yr ardaloedd hyn.

Mae’r CAC hwn o fewn dalgylch ACA Afon Gwy. Mae’r afon hon yn bwysig ar gyfer y poblogaethau lleol o lysywod pendoll yr afon a’r nant, eogiaid, pennau lletwad a dyfrgwn.

Isod mae dolen i gopi y gellir ei lawrlwytho o'r 'Crynodeb o Amcanion' ar gyfer y cynllun, ynghyd â mapiau dangosol ar gyfer y cynllun adnoddau coedwig:

Crynodeb o Amcanion Cynllun Adnoddau Coedwig Coed Sarnau

Mae'r ddogfen ganlynol yn helpu i esbonio rhai o'r categorïau a ddangosir ar y mapiau:

Esboniad o allweddi’r map

Map 1: Gweledigaeth hirdymor (Abbey Cwm Hir)

Map 1: Gweledigaeth hirdymor (Bwlch y Sarnau)

Map 1: Gweledigaeth hirdymor (Red Lion)

Map 1: Gweledigaeth hirdymor (The Barnes)

Map 1: Gweledigaeth hirdymor (Treflyn)

Map 2: Strategaeth rheoli coedwigoedd a chwympo (Abbey Cwm Hir)

Map 2: Strategaeth rheoli coedwigoedd a chwympo (Bwlch y Sarnau)

Map 2: Strategaeth rheoli coedwigoedd a chwympo (Red Lion)

Map 2: Strategaeth rheoli coedwigoedd a chwympo (The Barnes)

Map 2: Strategaeth rheoli coedwigoedd a chwympo (Treflyn)

Map 3: Mathau o goedwigoedd ac ailstocio (Abbey Cwm Hir)

Map 3: Mathau o goedwigoedd ac ailstocio (Bwlch y Sarnau)

Map 3: Mathau o goedwigoedd ac ailstocio (Red Lion)

Map 3: Mathau o goedwigoedd ac ailstocio (The Barnes)

Map 3: Mathau o goedwigoedd ac ailstocio (Treflyn)

Crynodeb o’r Amcanion (Cyfleoedd a Blaenoriaethau):

• Tynnu coed llarwydd ac amrywio rhywogaethau’r coedwigoedd er mwyn cynyddu’u gwytnwch yn erbyn plâu, gan greu coedwig gydnerth ar gyfer cenedlaethau’r dyfodol.

• Cynyddu amrywiaeth strwythurol drwy warchodfeydd naturiol, cadw clystyrau dros y tymor hir a Choedwigaeth Gorchudd Parhaol.

• Parhau i gynnal cyflenwad cynaliadwy o bren drwy gynllunio’r dewis o rywogaethau i’w cwympo a’u hailstocio.

• Mwy o ardaloedd coetir olynol / torlannol i wella gwytnwch y dirwedd a chysylltiadau rhwng cynefinoedd ar raddfa’r dirwedd.

• Nodi a gwarchod nodweddion treftadaeth pwysig, gan gynnwys yr amgylchedd naturiol hanesyddol.

• Parhau i nodi ac adfer nodweddion safle coetir hynafol.

• Cynnal a gwella profiad ymwelwyr drwy ddarparu amgylchedd amrywiol sy’n ddiogel ac yn ddymunol.

Crynodeb o’r prif newidiadau fydd yn digwydd yn y goedwig:

• Tynnu coed llarwydd o’r coetiroedd (175ha) er mwyn rheoli bygythiad clefyd Phytophthora ramorum.

• Gwella ardaloedd sydd o werth cadwraeth uwch drwy reoli ac ehangu’r parthau torlannol a’r coetir olynol (210ha).

• Neilltuo mwy o ardaloedd i’w cadw dros y tymor hir (9ha).

• Neilltuo mwy o ardaloedd ar gyfer statws Gwarchodfa Naturiol (19ha).

• Rheoli mwy o ardaloedd fel ardaloedd o goed llydanddail brodorol (670ha).

• Adfer safleoedd coetir hynafol (50ha) drwy dynnu coed conwydd a chreu cynefin coed llydanddail brodorol.

• Lleihau effaith weledol yr ymylon coed conwydd ar y dirwedd.

• Lleihau nifer sbriws Sitca a chynyddu nifer rhywogaethau coed conwydd a llydanddail eraill er mwyn cynyddu gwytnwch y coetiroedd yn erbyn plâu a chlefydau. 

Pam bod eich safbwyntiau o bwys

Hoffem wybod eich barn a'ch teimladau ynghylch y cynlluniau newydd ar gyfer Coed Sarnau er mwyn ein helpu i wella rheolaeth hirdymor y goedwig.