Trosolwg

Mae Gweinidog Cymru dros Faterion Gwledig wedi gofyn i Cyfoeth Naturiol Cymru (CNC) a Llywodraeth Cymru ystyried yr opsiynau ar gyfer rheoleiddio’r modd y rhyddheir adar hela yng Nghymru.

Ar hyn o bryd, tra bod angen caniatâd fel arfer i ryddhau o fewn ffin Safleoedd o Ddiddordeb Gwyddonol Arbennig (SoDdGA), ychydig o reoleiddio sy’n digwydd y tu allan i safleoedd gwarchodedig.

Mynegwyd pryderon ynghylch pa mor effeithiol yw’r darpariaethau rheoleiddio cyfredol i fonitro a rheoli effeithiau amgylcheddol posibl yn effeithiol, yn arbennig ar safleoedd gwarchodedig Ewropeaidd. Yn dilyn her gyfreithiol, mae Defra wedi cyflwyno dull rheoleiddio dros dro. Fodd bynnag, mae’r dull hwn yn berthnasol yn unig i ryddhau yn Lloegr.

Rydym bellach yn adolygu’r dystiolaeth sydd ar gael a byddwn yn datblygu cynigion ar gyfer dull rheoleiddio cymesur ar gyfer rhyddhau adar hela yng Nghymru. Wrth gyflawni’r gwaith hwn rydym yn bwriadu:

• Adolygu canfyddiadau Rapid Evidence Assessment for Natural England and the British Association of Shooting and Conservation (Madden J.R. & Sage, R.B. 2020. gweler dolen isod)
• Adolygu canfyddiadau adroddiad tystiolaeth RSPB rhif 66 - The impacts of non-native gamebird release in the UK: an updated evidence review (Mason et al 2020. gweler dolen isod)
• Nodi ac ystyried unrhyw dystiolaeth berthnasol na chafodd ei hystyried yn yr adolygiadau hynny – megis tystiolaeth a gyhoeddwyd ers iddynt ddod i ben, neu dystiolaeth a oedd yn berthnasol yn benodol i Gymru.
• Adolygu casgliadau Defra wrth ddatblygu eu trefn drwyddedu dros dro ar gyfer Lloegr.
• Ystyried y ffodd orau o reoli unrhyw risgiau ecolegol yng Nghymru heb beryglu manteision ecolegol, cymdeithasol ac economaidd saethu gêm yn anghymesur.
• Ymgynghori ar yr opsiwn/opsiynau sy’n cael eu ffafrio gennym yn 2023 ac ystyried unrhyw ymatebion a gafwyd
• Gweithredu unrhyw ddull rheoleiddio newydd a darparu canllawiau i helpu ein cwsmeriaid i gydymffurfio ag ef.

Mae gennym ddiddordeb arbennig mewn tystiolaeth na chafodd ei hystyried yn yr adolygiadau a restrir uchod ac sy’n gallu ein helpu i ddeall ac asesu’n well:

• Graddfa a dosbarthiad achosion o ryddhau adar hela yng Nghymru ac unrhyw dueddiadau cysylltiedig.
• Effeithiau ecolegol rhyddhau adar hela a’r ffactorau sy’n cyfrannu at yr effeithiau hynny
• Effeithiau ecolegol gweithgareddau rheoli sy’n gysylltiedig â saethu gêm yng Nghymru.
• Effeithiau economaidd-gymdeithasol saethu gêm yng Nghymru

Ar hyn o bryd nid ydym yn chwilio am dystiolaeth sy’n ymwneud â’r materion canlynol, sydd y tu allan i gwmpas y gwaith hwn:

• Y defnydd o beledi plwm
• A ddylid caniatáu magu adar hela neu weithgareddau saethu eraill ar ystâd CNC
• Moeseg saethu gêm

Rydym yn chwilio am dystiolaeth wyddonol neu anecdotaidd. Nid ymgynghoriad yw hwn ac felly nid ydym yn chwilio am syniadau nag unrhyw farn ar hyn o bryd.

Byddwn yn mynd ati i chwilio am dystiolaeth berthnasol a gyhoeddwyd na chafodd ei hystyried eto. Fodd bynnag, rydym hefyd yn awyddus i roi cyfle i randdeiliaid rannu tystiolaeth y maen nhw’n ymwybodol ohoni, neu dystiolaeth a ddelir ganddynt ac y maen nhw’n credu fyddai’n ddefnyddiol i gyfarwyddo ein dull gweithredu.

Gallwch anfon tystiolaeth drwy’r ebost i:

adarhela@cyfoethnaturiolcymru.gov.uk 

Gallwch anfon tystiolaeth drwy’r post i:

Adar Hela - Galwad am Dystiolaeth/ Gamebirds Call for Evidence

Cyfoeth Naturiol Cymru

Maes y Ffynnon

Penrhosgarnedd 

Bangor

Gwynedd